عراق از "اشغالی داخلی" رهایی یافت، که شاید در طول تمام تاریخ خود همانند آن را ندیده بود: صدام حسین طاغوت. و به زودی، از اشغال خارجی بریتانیایی- آمریکایی آزاد خواهد شد. اما چگونه و چه وقت از خشونتی که آن را به "ارث" برده و با آن "زندگی میکند" و همچون "زبان" روزمره، آن را به کار میگیرد، آزاد خواهد شد؟ چگونه و چه وقت از "ذهنیت" خشونت، "ارزش"های خشونت، "ادبیات" خشونت و "دانش" خشونت رها خواهد شد؟ مسئله این است. اساس کار برای دستیابی به این آزادی، این است که عراقیها به ژرفنای تاریخ شکستخوردگان، ستمدیدگان و کشتهشدگان در عراق پی ببرند. تاریخ اجتماعی-فرهنگی، تاریخ افرادی که خشونت سیاست آنان را به حاشیه راند، دور، جدا یا نابودشان ساخت. بدون تامل آگاهانه و آیندهنگرانه در این گذشته، نمیتوان آینده انسانی را در آزادی، برابری و عدالت بنا کرد. در غیر این صورت، زمان حال و آینده عراق شناخته نخواهد شد، و در آن، جز سلالهای از ستمگران و ستمدیدگان، قاتلان و مقتولان ایجاد نخواهد شد. بر صحنه، جز شمشیر ستمگر و سر مقتول چیزی دیگر نخواهد ماند. غیر از انسانهایی که یکدیگر را میبلعند، چیزی شکل نخواهد گرفت. و حَجّاج به پیروزیهای مستمر خود ادامه خواهد داد. کتاب حاضر ترجمه گزیدهای از دو کتاب "موسیقی الحوت الازرق" و "المحیط الاسود" است که مجموعا در بیش از هزار صفحه، مقالات، سخنرانیها و نوشتههای ادونیس را در موضوعات مختلف ادبی، فرهنگی و سیاسی و دینی در بر دارد.