اژدها

اولین نمایشنامه‌ی یوگنی شوارتس اژدها بود که در تئاتر مسکو به روی صحنه رفت و بلافاصله پس از اولین اجرا، توقیف شد و دیگر هرگز در زمان حیات شوارتس روی صحنه نرفت؛ چراکه در جو سیاسی شوروی پس از جنگ، تلاشی برای براندازی تلقی می‌شد. اژدها از جمله‌ی منسجم‌ترین نمایشنامه‌های شوارتس است؛ هجوی سیاسی که هدف آن توتالیتاریسم در تمام اشکال آن است. ممنوعیت اجرای این نمایش فقط در سال ۱۹۶۲، سال‌ها پس از مرگ نویسنده برداشته شد. اژدها براساس تلاش شوالیه لانسلو برای آزادی مردم در سرزمینی شکل گرفته که تحت حکومت وحشیانه‌ی اژدها در رنج زندگی می‌کنند؛ اما تلاش‌های شوالیه با مقاومت روبه‌رو می‌شود، زیرا بیشتر مردم به اژدها عادت کرده‌اند و روش‌های اژدها را، هرچند خشن، تنها راه ممکن می‌دانند. روح آن‌ها به نوعی با این ناتوانی و عدم تمایل به مقاومت، فلج شده. اژدها در این نمایش می‌گوید: می‌بینید، روح انسان بسیار مقاوم است. بدن را از وسط ببرید انسان دو نیم می‌شود؛ اما روح را پاره‌پاره کنید فقط انعطاف‌پذیرتر می‌شود.