جستارهایی درباره ادبیات کرامیه خراسان

مجموعه حاضر شامل چند یادداشت و مقاله کوتاه و بلند است دربارۀ کرامیه، از مکاتب اهل سنت خراسان در سده های میانه اسلامی، کرامیه از لحاظ فقهی به طور کلی از حنفیان به شمار می آمدند گرچه در عقاید و باورهای مذهبی مکتبی کم و بیش مستقل را تشکیل می دادند بدین ترتیب کرامیه نه در شمار جناح سنت گرای حنفی قلم برده می شدند و نه با حنفیان معتزلی خراسان نسبتی داشتند عقاید آنان که گاه تا حد اتهام به تشبیه توصیف شده هیچگاه به درستی ارزیابی نشده است؛ به علل گوناگون یکی اینکه کرامیه عمدتاً از اصطلاحات کلامی خاص خودشان استفاده می کرده اند و همین گاهی موجب سوء برداشت میشد همچنین بسیاری از نوشته های آنان به دلائل مختلف و از جمله سیاسی از بین رفته بود و بیشتر نویسندگان سده های بعدی مستقیماً به آنها دسترسی نداشته اند. وانگهی کرامیه بسیاری از مباحث خود را به فارسی تقریر یا تحریر می کردند و همین گاهی برای نویسندگانی که با این زبان آشنایی نداشتند مزید بر علت بود نزاع های سیاسی و اجتماعی آنان با دیگر گروه های مذهبی در خراسان، رفتار اقتدارگرایشان آن هنگام که قدرت مذهبی را در خراسان به دست گرفتند و نیز تمایل کرامیان در دوره های بعد برای پنهان کردن هویت مذهبی شان همه دست به دست هم داده تا شناخت ما از این مکتب فکری و زهدگرا محدود .باشد در کتاب حاضر کوشش شده برخی آثار کرامیه بازشناسی و پاره ای از گزارش ها درباره آنان بررسی شود.