این کتاب مباحث یک رسالۀ نظریهپردازی است، با عنوان کلی «نسبت مکتب اسلام با فلسفۀ هنر، معماری و شهرسازی» و عنوان خاص «تعامل ادراکی انسان با ایدههای فضایی ـ هندسی در معماری». این رساله در تاریخ 3/3/90 در دبیرخانۀ هیئت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظرۀ شورایعالی انقلاب فرهنگی ارائه و در معرض داوری و تأیید قرار گرفت. همچنین از صاحب این نظریه در ششمین جشنوارۀ بینالمللی فارابی با عنوان «نظریهپرداز برجسته» تقدیر شد.
مقولۀ ایدههای فضایی ـ هندسی در معماری، از مهمترین شاخصها در ارزیابی معماران شایسته از ناشایسته و آثار و سبکهای ارزشمند و اصیل از آثار و سبکهای انحرافی و غیراصیل است.
در رویکردهای معاصر غربی، مبتنی بر معرفتشناسیهای «شکاک و نسبیگرا» و انسانشناسیهای «حسی ـ غریزی»، فلسفۀ هنر و معماری دچار بیهدفی و بیغایتی (نیهیلیسم) و هرج و مرج (آنارشیسم) شده است. بازتاب چنین رویکردی در معماری، اغلب باعث خودبنیادی معماران در انتخاب ایدههای فضایی ـ هندسی گشته و آثار معماری بهجای آبادکردن محیط زیست انسانها، تبدیل به بت و بتسازی شده است. در این رساله، انتخاب ایدههای فضایی ـ هندسی در معماری، متناسب با نیازهای متنوع انسانها، پیشبینی و تبیین گردیده است.
عبدالحمید نقرهکار عضو هیئت علمی و دانشیار دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران، مدیر قطب علمی معماری اسلامی، رئیس دانشکدۀ معماری و شهرسازی و همچنین رئیس کرسی نظریهپردازی «هنر و معماری و شهرسازی» است.