دین و دولت در اندیشه سیاسی اسلام

در مقالات حاضر، مناسبات دین و سیاست از منظر تحولات مفهومی و همچنین مناسبات دو نهاد دین و دولت از لحاظ تحولات تاریخی در طول تاریخ تمدن اسلامی مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور، در طی چند مقاله، بستر تاریخی شکل‌گیری مفهوم اصلی اندیشه‌ی سیاسی اسلامی، به‌ویژه در افق دیدگاه‌های فقهی و کلامی، مورد بحث قرار گرفته و مناسبات میان امت/جماعت با نهادهای متحول و متفاوت قدرت‌های سیاسی و دینی به بحث گذاشته شده و به‌ویژه مناسبات نهاد علما/فقها با قدرت سیاسی (خلیفه/سلطان) در دوره‌های مختلف از تاریخ خاندان‌های حکومتگر در ایران، عراق، شامات، مصر و آسیای صغیر/عثمانی بررسی شده است. همچنین زمینه‌های مفهومی و تئوریک مناسبات دین و دولت در تمدن اسلامی و زمینه‌ها و دامنه‌های تأثیر اندیشه‌ی سیاسی ایرانشهری/ایران عصر ساسانی بر اندیشه‌ی سیاسی اسلامی بازخوانی شده است.