یکی از متون کلاسیک ایرانی، «اسرارالتوحید» نوشته محمد منور درباره ابوسعید ابوالخیر، شاعر و عارف بزرگ قرن چهارم هجری است. ابوسعید در تاریخ تصوف، بیش از هر عارف دیگری به داشتن کرامات(رفتارهای خارقالعادهای که از اولیا سر میزند) مشهور است و «اسرارالتوحید» در حقیقت مجموعهای است از کرامتهای او. محسن بابایی، روایتهای«اسرارالتوحید» را انتخاب کرده و این گزینش براساس نسخهای بوده که استاد محمدرضا شفیعی کدکنی تصحیح کرده است. به گفته بابایی، آنچه از این کرامتها باید آموخت در وهله اول، ساختار هنری روایت ان و شیوه دلپذیر ادای مقصود نویسنده است که امروز به کار ما میآید و در وهله بعد، درک و دریافت آن نکته یا نکتههای اخلاقی و معرفتی نهفته در درون آن کرامتهاست.
اما ابوسعید ابوالخیر، خود هرگز دعوی کرامت نداشته است. این مریدان و نویسندگان زندگینامههای او بودهاند که مشتی از این حکایات و کرامات را به نام او ثبت کردهاند...همچنین یکی از امتیازات تصوف ابوسعید، شیفتگی فراوان اوست به موسیقی و سماع و همین نکته که ما امروز ان را یکی از امتیازات زندگی و احوال او بهشمار میآوریم در عصر ابوسعید یکی از نقاط ضعف او بوده است.