مسئله چیست؟

پرسش «مسئله چیست؟» در نگاه اول این معنا را القا می کند که کسی در باب مشکلی عاجل و فوری پرسش می کند. فضای این معنا بسیار شتاب آلود است. در پشت این سوال دو عنصر نهفته و تقاضای رسیدگی فوری به آن را دارد: اینجا و اکنون. یعنی مسئله پرسش با زمان و مکان خاصی گره خورده است. در این معنا مسئله بیشتر رنگ و بوی«مشکل» دارد و ما بر سر دو راهی قرار داریم: یا باید آن را حل کنیم و یا باید از اینجا و اکنون خارج شویم. یک شاخه این دو راهی – یعنی خروج از اینجا و اکنون برای همیشه مسدود است و راه باقیمانده حل مشکل است، یعنی پیدا کردن پاسخی فوری برای مسئله.در واقع یا باید خود را از میان برداریم یا مسئله را؛ و معمولا مسئله را از میان بر می داریم.پرسش مذکور- یعنی« مسئله چیست؟» -معنای دیگری هم دارد و همین معنای دیگر داشتن، آن را به ایهام کشانده است.معنای دوم در یک کلام، پرسش از پرسش است.در این معنا سخن از اینجا و اکنون نیست. آرام و صبور و بدون هیچ شتابی می نشینیم و می خواهیم بدانیم اساسا سوال چیست و چرا انسان می پرسد؟این معنا علیرغم معنای اول، اقتضای درنگ دارد و ما را دعوت به توقف می کند تا ببینیم کجا هستیم، از کجا آمده ایم و به کدام سو باید برویم؟در معنای دوم اصلا زمان حضور جدی ندارد.در این معنا انسان باید به دنبال آغاز ها، بدایت ها و نقاط شروعی باشد که همواره بر آنها جفا می رود.همه جنجال ها پس از نقاط شروع و با نادیده گرفتن آنها آغاز می شود.شاید بتوان گفت که این پرسش فلسفی نیست بل مرتبه او مقدم بر فلسفه است و پرسشی است درباره ی فلسفه. البته این سخن چندان دقیق نیست؛ زیرا پرسش درباره فلسفه، یعنی اینکه بگوییم: «فلسفه چیست؟» و این سوال نیز خود در ذیل «مسئله چیست؟» مندرج است؛«مسئله چیست؟»در ذیل مقوله دیگری مندرج نیست. گویی جنس الاجناس حیرت است.به هر صورت سخن در این نیست که مسئله امروز و دیروز و فردایمان چیست یا اینکه چگونه باید مسائلمان را حل کنیم.