معماری کاخ در ایران باستان متاخر

‌این کتاب در پی پاسخ‌دادن به این پرسش است که چگونه می‌توان از تقسیم‌بندیِ شرق‌شناسانۀ تاریخ معماری ایران به دو دوران پیش و پس از اسلام گذر کرد و جایگزینی متناسب با تاریخ فرهنگیِ این سرزمین برای آن برگزید؟ برای این مقصود، پس از مقدمۀ کتاب، پیشنهاد خود برای نامیدنِ برهۀ زمانیِ ساسانیان تا قرون نخستین هجری را تبیین کردیم: دوران باستان متأخر. یکی از مسائل پیش روی ما در این تحقیق این بود که کدام گونه ‌‌بناها را در مقام نمونه‌های موردی برای بررسی در دوران مذکور انتخاب کنیم. از آنجا که مشترکاتِ هنرهای غیردینیِ فرهنگ‌های گوناگون بسیار بیشتر از هنرهای دینی بوده است، از میان کاخ و معبد، کاخ‌ها را برگزیدیم و آن‌ها را با تمرکز بر بخش تشریفاتی مطالعه کردیم. در ادامه، به بررسی انتقادیِ دانسته‌هایمان دربارۀ کاخ‌های ساسانیان پرداختیم، یعنی به جای آنکه بررسی‌ بناها را از نقطۀ صفـر آغاز کنیم، نخست به دنبال یافتنِ گره‌ها در روش و نتایج پژوهش‌های دانشوران رفتیم. سپس معماری کاخ‌های ساسانیـان و نیز آن‌هایی را که در قرون اولیۀ هجری در ایران ساخته شده‌اند، تحلیل کردیم. هدف نهایی‌مان ارائه دادنِ تصویری روشن‌تر از فضای تشریفاتیِ کاخ‌های ایران در روزگار باستان متأخر و صیرورت مکانی‌اش در آن بازۀ زمانی و گسترۀ جغرافیایی بوده است.