کتاب زهد

امام می‌فرمایند:

الزهادۀ قصر الأمل والشکر عند النعم والتورع عند المحارم فإن عزب ذلک عنکم فلا یغلب الحرام صبرکم ولا تنسوا عند النعم شکرکم فقد أعذرالله إلیکم بحجج مسفرۀ ظاهرۀ، وکتب بارزۀ العذر واضحۀ.

مردم! هوشیار باشید، حقیقت زهد و پارسایی کوتاهی آرزو، و شکر به هنگام پیش آمدن نعمت، و خودداری در هنگام پیش آمدن حرام‌هاست؛ اما اگر این [ملکۀ نفسانی و فرشتۀ آسمانی] زهد و پارسایی نهان شد و از شما روی گردانید، مراقب باشید که تمایل به حرام بر صبر و استقامت شما چیره نشود، و هنگام پیش آمدن نعمت، وظیفۀ شکرگزاری را فراموش نکنید؛ چه خداوند با حجت‌های بی‌پرده و آشکار و کتاب‌های آسمانی که عذرهای هویدا در آن‌ها نمایان است، راه بهانه‌جویی و عذرآوردن را به روی شما بسته [جای اعتراضی برای شما نگذارده است.]

در زهد علوی، سه معیار اساسی وجود دارد:

1. کوتاه کردن آرزوها که سبب دلبسته نشدن به بهره‌های این جهانی می‌شود.

2. دانستن این‌ که جز خدا نعمت دهنده‌ای نیست و شکر گزاری خداوند به سبب نعمت‌هایش و استفاده از آن‌ها، آن‌ گونه که خداوند دستور داده است. این بینش و عمل، رغبت قلبی انسان را به بهره‌های این جهانی می‌کاهد و بر رغبت انسان به خداوند می‌افزاید.

3. ورع و پارسایی، عبارت است از التزام به انجام اعمال نیک و خودداری از غرق شدن در محرمات. ورع از صفات راسخ در نفس و از ویژگی‌های عفت است. خودداری از افتادن در گرداب محرمات و توجه به انجام اعمال نیک، لازمه‌اش بی‌اعتنایی به محبت دنیا و لذایذ آن است. پس پارسا دلبستۀ دنیا نیست و از وابستگی به خوشی‌های آن اجتناب می‌کند... ورع را به صبر که لازمۀ پارسایی است نیز تفسیر کرده‌اند. صبر و پارسایی، هر دو از ویژگی‌های عفاف و پاکدامنی هستند. پس از این دستور، امام، انسان‌ها را به ایستادگی و مقاومت در برابر هوای نفس، تشجیع می‌نماید.