حدیث پروانه و آتش در زبان پارسی مثلی است معروف و معنای آن نیز کم و بیش معلوم.اشعار فراوانی در این زبان هست که در آنها پروانه نماد عاشقی است که با دیدن روشنایی چراغ یا شمع از دور، به سوی آن پرواز می کند و دیوانه وار خود را به آتش می زند. رفتن پروانه به سوی آتش و حتی سوختن آن امری است طبیعی، ولیکن برداشت عارفانه و شاعرانه ای کهدر فرهنگ ایران و ادبیات عرفانی از آن شده امری است تاریخی.شاید هیچ قوم و ملت دیگری چنینین برداشت شاعرانه ای از پرواز پروانه به سوی شمع یا چراغ و سوختن و خاکستر شدن او در آتش نداشته باشد.مگر اینکه خود تحت تاثیر فرهنگ شعر پارسی، شعر صوفیانه آن قرار گرفته باشد، مانند شاعران اردو زبان یا ترک.