این کتاب قدیمیترین تفسیر عرفانی برای قرآن است که مطابق عقاید صوفیان و مبتنی بر تأویلهای آنان است. روش نویسنده در این کتاب چنان است که نخست آیه را میآورد و پس از آن رأی و گفتار خودش را بیان میکند و سپس به نقل گفتار بزرگان صوفیه میپردازد. این کتاب به لحاظ تاریخی اهمیت دارد. این اثر عرفانی به دنبال ظهور تفاسیری چون «لطایف الاشارات قشیری» که از ارکان مهم تفسیر عرفانی محسوب است.
در جلد اول ترجمه عرایس البیان فی حقایق القرآن به تفسیر و تاویل جزء به جزء آیات سورههای فاتحه، بقره و آل عمران، پرداخته است. در پایان این جلد، فهرست منابع، آیات، احادیث، اقوال و اعلام و اصطلاحات نیز ضمیمه شده است.