هنر رمان، آخرین اثر کوندرا، در سال 1986 انتشار یافته و نخستین کتابی است که او به زبان فرانسه نوشته است. این کتاب مجموعه کاملی است از تفکرات کوندرا درباره تاریخ تحول هنر رمان در اروپا، و نیز بررسی و تحلیل خود وی دربارهی رمانهایش... هنر رمان بیش از آنکه به معنای هنر رماننویسی باشد، به معنای توانایی و امکانات رمان است. کتاب هنر رمان، عصر جدید اروپا را همچون دورانی توصیف میکند که دارای دو خصیصه متضاد، یا به عبارت دیگر دارای ماهیتی «دوگونه» است: از یک سو فلسفه و علوم، انسانی را پرورش میدهند که جهان را منحصراً از دید علمی و فنی مینگرد، میکوشد تا بر طبیعت و انسانهای دیگر مسلط شود و در نتیجه، سرانجام، در آنچه هیدگر «فراموشی هستی» مینامد، فرو میرود. از سوی دیگر یک هنر بزرگ اروپایی شکوفا میشود تا «آن هستی فراموششده» را پیوسته روشنی دهد. از مقدمه مترجم هنر رمان نوشته میلان کوندرا را به واسطه ترجمه تحسینبرانگیز پرویز همایونپور با شعف خواندم. این اثر جاپای استواری است برای همه دستاندرکاران این هنر والا. مگر نه آن است که همه ما گاهبهگاه به یک خانهتکانی ذهنی نیازمندیم؟ سیمین دانشور