توبه و آثار آن (در تخفیف و اسقاط مجازات از منظر فقه اسلامی)

انسان از نظر اسلام، مخلوق خداوند است و تحت تدبیر و ربوبیت تکوینی و تشریحی او قرار دارد و فقط، مجموعه قوانینی که حاکی از اراده اوست، مشروعیت دارند و لازم الاجرا هستند؛ بنابراین، مجازات هر شخص بر اساس حدود و دیات و... باید مستند به تشریع الهی و حاکی از اراده خداوند باشد. قانون‌گذار در هر حال، برای مجازات گونه‌هایی را در نظر گرفته است، از قبیل تخفیف مجازات، تعلیق مجازات، سقوط مجازات و تشدید مجازات. یکی از اصول مجازات اسلامی، انعطاف‌پذیری و سقوط مجازات در صورت توبه مجرم است. پس از دیدگاه حقوق جزای اسلامی، توبه یکی از موارد بازدارنده از مجازات شمرده شده است. از طرفی، توبه رهایی بخش از عقوبت الهی و نخستین گام برای نجات از شقاوت و رجوع به پروردگار است.