بازرس

بازرس نمایشنامه‌ای است به قلم نیکلای واسیلیویچ گوگول که در سال ۱۸۳۶ نوشته شده است. این کمدی پنج‌پرده‌ایِ روسی، انتقادات تندوتیزی را نسبت به فساد اخلاقی، سیاسی و اجتماعی زمانهٔ گوگول در بر گرفته است. گفته شده است که گوگول در این اثر سعی داشته حقایق تلخ و سیاه زمانهٔ خود را در قالب یک نمایشنامهٔ کمدی به مخاطبان عرضه کند.
داستان در مورد انتشار خبر آمدن یک بازرس ناشناس به شهری دورافتاده است که شهردار این شهر را به هراس می‌اندازد. او با جمع کردن مسئولان ادارات مختلف می‌کوشد سر و شکلی به اوضاع آشفتۀ شهر بدهد و برای پنهان کردن نابسامانی‌ها، تخلفات خود و دیگران فکری کند. از سوی دیگر، مردم شهر نیز با خبردار شدن از آمدن بازرس، به صرافت می‌افتند تا به هر وسیله اعتراض و دادخواهی خود را از شهردار به گوش بازرس برسانند.