عقل در تاریخ

((عقل در تاریخ)) مشتمل بر مجموعه یادداشت‌هایی است از ((گئورگ ویلهلم هگل)) در مقدمه درس‌هایش راجع به فلسفۀ تاریخ که با بحث و انتقاد از شیوه‌های تاریخ‌نویسی، به سه گونۀ اصلی در تاریخ‌نویسی فراهم می‌آید .از نظر هگل تاریخ‌نویسی یا تاریخ دست اول است، یا تاریخ اندیشیده و یا تاریخ فلسفی. ((عقل در تاریخ)) تحولات جهانی در روند گشت و گذار روح جهانی بوده که از نظر هگل، این سفر از عهد باستان و در میان ملل شرق شروع شده و با گذار از مراحل یونانی و رومی به قرون وسطی رسیده، سپس در فرهنگ و تمدن مدرن غربی اروپایی سکونت گزیده است. چگونگی گزارش این سیر و سفر روح در عرصۀ جهانی، چارچوب‌های فلسفی هگل به تاریخ را تشکیل می‌دهد و اندیشۀ نوینی در میان فیلسوفان تاریخ بازگو می‌کند .((مفهوم کلی فلسفۀ تاریخ))، ((تحقق روح در تاریخ))، ((تعریف روح))، ((وسایل تحقیق))، ((مواد تحقق روح))، ((واقعیت روح))، ((سیر تاریخ جهانی))، ((اصل تکامل))، ((آغاز تاریخ)) و ((جریان تکامل)) پاره‌ای از مباحث کتاب را تشکیل می‌دهد .