تاملات و مجادلات

مجموعه‌ مقالاتی است در باب هنر و ادبیات. پنج مقاله این کتاب چکیده‌ای هستند از منظومه‌ی فکری داستایفسکی که تا پایان سال ۱۸۶۱ منتشر شدند. شور و حرارت در سطرسطر این مقالات موج می‌زنند؛ در عین حال نویسنده از چارچوب منطق و عدالت خارج نمی‌شود. شاید لحن نویسنده در نقد منتقدان ادبی دیگر در نگاه اول کمی تند برسد، اما در فضای روسیه‌ی آنروز این یک امر کاملا طبیعی بوده است. بسیاری از مسائل مطرح شده در این مقالات از جمله روح روسی، تقابل و تعامل روسیه و غرب، اسلاوگرایی و غربگرایی، اصالت و رسالت هنر و ادبیات، و آموزش و پرورش پس از گذشت صد و شصت سال همچنان مسئله روز جامعه، سیاست و فرهنگ روسیه هستند.