فرهنگ مترجم

کتاب فرهنگ مترجم اثر غلامحسین صدری‌افشار با همکاری هاجر خان‌محمد، نسترن حکمی و نسرین حکمی است. غلامحسین صدری‌افشار مردی خودساخته و خود‌آموخته بود. او به زبان‌های عربی و انگلیسی مسلط بود و با زبان فرانسه آشنایی داشت. زبان لاتین را در حین ترجمه‌ی کتاب تاریخ علم به صورت خودآموز آموخت. او که به گفته‌ی اهل نظر جزو آخرین نسل فرهنگ‌نویسان آذربایجان و پیرو قطران تبریزی (نویسنده‌ای که در قرن پنج هجری زندگی می‌کرد) بود، فرهنگ‌نویسی را نزد پرویز شهریاری از سال ۱۳۴۵ در بنیاد فرهنگ ایران با فیش‌نویسی کتاب مخزن‌الادویه آغاز کرد و تا پایان عمر این حرفه را به صورت تخصصی ادامه داد.

صدری‌افشار که کتابداری در کتابخانه، نوشتن و ترجمه کردن برای مطبوعات، مدیریت فصل‌نامه‌ی آشنایی با دانش، همکاری با مجله‌ی سخن علمی و اداره‌ی انتشارات وزارت علوم را در توشه داشت، در فرهنگ‌نویسی نیز مهارت زیادی به دست آورد. در حالی که به گذشته و سنت فرهنگ‌نویسی کشور توجه داشت، نوآوری‌هایی در این زمینه عرضه کرد که با استقبال کارشناسان و متخصصان روبه‌رو شد. یکی از اقدامات قابل‌توجه او که تحسین سایر فرهنگ‌نویسان را برانگیخت، نگارش فرهنگ مترجم همراه با همکارانش ـ هاجر‌ خان‌محمد، نسترن حکمی و نسرین حکمی ـ بود. آن‌ها پس از یک دهه تلاش، مطالعه‌ی صدها کتاب، مجله، روزنامه، متون تخصصی و فرهنگ‌های آکسفورد و وبستر، واژه‌ها، اصطلاحات، کنایه‌ها، استعاره‌ها و مثل‌های متداول و پرکاربرد را انتخاب و جمع‌آوری و در این اثر منتشر کردند.

دکتر کامران فانی، فرهنگ‌نامه‌نویس برجسته، این اثر را این‌گونه معرفی کرده است: «موفقیت این اثر به دلیل حضور غلامحسین صدری‌افشار است. او عالم است؛ به‌خصوص در ریاضیات. ذهن منضبط و روش‌مند او دلیل این موفقیت است.»