جادوگرکشی در طول تاریخ

جادوگران در قرون‌وسطا

اوضاع و احوال جادوگران در قرون‌وسطا بهتر نشد. طاعون سیاه در اروپا ویرانی و جنگ‌های مذهبی به بار آورد که باعث شد باور مردم بر این باشد که عوامل غیرطبیعی شوم _ همچون جادوگران و گرگینه‌ها _ درحال نابودی جامعه‌اند. جادوگران به قربانی‌ای سهل‌الوصول برای بسیاری از پاپ‌ها تبدیل شدند، به‌ویژه در دورۀ پاپ اینوسنت هشتم در قرن پانزدهم، که مأموران تفتیش عقاید بیشتر زنان را هدف قرار می‌دادند، زیرا کلیسا معتقد بود که حوا بانی گناه در باغ عدن بوده است. مقامات شهروندان را گرد هم می‌آوردند تا مجرمان را پیدا کنند و از دل وقایعی پیش‌پاافتاده مانند مشاجرات و شکایات ناچیز اتهامات جادوگری بیرون می‌کشیدند. بعد هم برای گرفتن اعتراف متهمان را شکنجه می‌کردند. وقتی که شکنجه‌گران قربانی‌ها را به زانو درمی‌آوردند، مقامات مجبورشان می‌کردند که اسامی دیگران را هم بگویند و سپس همه را به دار می‌آویختند یا در آتش می‌سوزاندند.

سرنوشت ژاندارک و آن بولین در جریانات جادوگرکشی

ژاندارک و آن بولین دو نفر از مشهورترین کسانی‌اند که در طول تاریخ به جادوگری متهم شده‌اند. و مانند اکثر کسانی که به اتهام جادوگری محاکمه شده‌اند، خرافات و هیستری جمعی سرنوشتی وحشتناک برایشان رقم زد. انگلیسی‌ها ژاندارک را به جادوگری متهم کردند، در تاریخ 30 می ۱۴۳۱ اعدامش کردند و جسدش را سه‌بار سوزاندند. ژاندارک، دختر روستایی‌ فرانسوی که در قرون‌وسطا و در دوران جنگ صدساله زندگی می‌کرد، صداهایی شنید که به او می‌گفتند با انگلیسی‌ها بجنگد. او در لباس رزم به آزادسازی شهر اورلئان و تقویت روحیۀ سربازان فرانسوی کمک کرد. بعدها که انگلیسی‌ها ژاندارک نوزده‌ساله را دستگیر کردند، به جادوگری متهمش کردند و در سال ۱۴۳۱ او را در آتش سوزاندند. پاپ بندیکت پانزدهم در سال ۱۹۲۰ ژاندارک را قدیس شمرد و به‌این‌ترتیب او تنها فردی است که محکوم به ارتداد شد و سپس قدیس خوانده شد.

«آن بولین» که هنری هشتم به‌خاطر ازدواج با او در سال ۱۵۳۳ از کلیسای کاتولیک جدا شد، وارث تاج‌وتخت را برای پادشاه چشم‌انتظار به دنیا نیاورد. «آن» که در سال ۱۵۳۶ به جرم زنا و خیانت مجرم شناخته شد، در برج لندن گردن زده شد. پس از اعدام، متهمش کردند که جادوگری یازده‌انگشتی بوده است، اگرچه وقتی بقایای او در قرن نوزدهم نبش قبر شد، انگشت اضافی‌ای پیدا نشد. پس از مرگ «آن» هنری هشتم قانون جادوگری ۱۵۴۲ را، که اولین قانون انگلستان مبنی‌بر ممنوعیت جادوی سیاه بود، تصویب کرد.

جادوگری در بریتانیا

در اسکاتلند ۱۵۶۳ جادوگری به جرمی تبدیل شد که مجازاتش مرگ بود. چند دهه پس از تصویب این قانون جیمز ششم، پادشاه اسکاتلند، که وسواسش به جادوی سیاه یکی از بدترین ساحره‌کشی‌های اروپا را به راه انداخت، در دهۀ ۱۵۹۰ موجب مرگ گسترده‌ای در جزایر بریتانیا شد. هنگامی که عروسش، پرنسس «آن» دانمارکی، برای ازدواج با جیمز به اسکاتلند می‌رفت، کشتی‌اش گرفتار توفان شد. پادشاه جادوگران را مقصر ‌دانست و آنها را در برویک شمالی اسکاتلند، جایی که مفتشان برای گرفتن اعتراف افراد را شکنجه می‌کردند، جمع‌ کرد. ماما آگنس سامسون یکی از نگون‌بختانی بود که دستگیر شده بود. مفتشان افسار سرزنش را با چهار چنگک تیز در دهانش فرو کردند و مجبورش کردند که به تلاش برای کشتن پادشاه اعتراف کند. او طی این شکنجه‌ها خفه شد و یکی از هفتاد نفری شد که در این رویداد کشته شدند و بعدتر الهام‌بخش شخصیت سه جادوگر در نمایشنامۀ مکبث شکسپیر شد.

جادوگرکشی شهر سیلم در ماساچوست

در آمریکای شمالی، مستعمرات انگلیس‌ها نیز محاکمه‌هایی برای جادوگری برگزار کردند که مشهورترینشان در شهر سیلم ماساچوست بود. در سال ۱۶۹۲ چندین دختر در آنجا حملات شدید خشونت‌آمیز بروز دادند. پزشک محلی تشخیص داد که پای جادو در میان است و آنها را محاکمه کردند. هیستری جمعیِ متعاقب آن شاهد بود که همسایگان مشکوک و خشمگین، عمدتاً دختران جوان یازده تا بیست‌ساله، یکدیگر را به جادوگربودن متهم می‌کنند؛ در نتیجۀ این هیستری حداقل ۱۵۰ نفر از جمله یک دختر چهارساله، بدون هیچ حمایتی، محاکمه‌ شدند. بسیاری از این افراد مجبور به پرداخت جریمه و عذرخواهی عمومی شدند، برخی از آنها هم چندین ماه زندانی و شکنجه شدند. نوزده نفر درنهایت به دار آویخته شدند و مابقی تا سرحد مرگ تحت‌فشار قرار گرفتند. دادگاه عمومی ماساچوست بعداً احکام مجرمیت را باطل کرد، اما این امر کمک چندانی به تسکین خانواده‌های آسیب‌دیده نکرد و رنجش و تلخی قرن‌ها ادامه یافت.

آخرین جادوگر اروپا

آنا گلدی خدمتکار خانواده‌ای در گلاروس سوئیس بود. آن‌ خانواده او را به جادوگری متهم کردند چون یکی از دخترانشان اشیایی فلزی استفراغ کرده بود. گلدی در سال ۱۷۸۲ اعدام شد، او صاحب نشان افتخار ناخوشایند «آخرین کسی که به خاطر جادوگری در اروپا کشته شده» است. در سال ۲۰۰۸ مقامات محلی او را از تمام اتهامات تبرئه کردند و در سال ۲۰۱۷ در آن شهر موزه‌ای افتتاح شد که به او و آن دوره اختصاص یافت.

اعتقاد به جادوگری تا کجا ادامه داشت

محاکمه‌های مربوط به جادوگری پس از قرن هجدهم در هردو سوی اقیانوس اطلس عمدتاً منسوخ ‌شد - اگرچه سری دوم محاکمه‌ها‌ی جادوگری در سیلم در اواخر چهاردهم می ۱۸۷۸ برگزار شد که در آن یک دانشمند مسیحی به هیپنوتیزم متهم شد. همۀ جادوگران زن نبودند. دانیل اسپوفورد، یکی از پیروان مری بیکر ادی از دانشمندان مسیحی، به شفای یک معلول پنجاه‌ساله به نام لوکرتیا براون کمک کرد که ستون فقراتش در کودکی آسیب دیده بود. براون ابتدا ادعا کرد که علم مسیحی او را شفا داده است، اما وقتی دوباره دردش عود کرد، اسپوفورد را متهم کرد که با بهره‌گیری از «مزمریسم» یا هیپنوتیزم بر سلامتی او اثر منفی گذاشته است. این محاکمه آخرین محاکمۀ جادوگری در سیلم بود ، تقریباً دو قرن پس از هیستری اصلی جادوگری، برگزار شد. قاضی شکایت را وارد ندانست. اعتقاد به جادوگری حتی تا قرن بیستم ادامه یافته است. در طول جنگ جهانی دوم، گروهی از جادوگران تحت عنوان «محفل جادوگران نیو فارست» در شهر ساحلی هایکلیف در انگلستان گرد هم آمدند تا آدولف هیتلر را در اول آگوست ۱۹۴۰ طلسم کنند. جرالد گاردنر، بنیان‌گذار ویکای مدرن، در کتابش، که در سال ۱۹۵۴با عنوان جادوگری امروز منتشر شد، نوشته است که هدف این گروه از برگزاری این مراسم محافظت از جزایر بریتانیا در برابر نازی‌های مهاجم بوده است. این مراسم آن‌طور که گاردنر روایت کرده، به «عملیات مخروط قدرت» معروف شد. امروزه ترس از جادوگری و قدرت‌های ماورای طبیعی در سرتاسر جهان به‌طور کامل از بین نرفته است. در ایالات متحده «وحشت از آیین شیطانی» در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ جریانی از تئوری‌های توطئۀ بی‌اساس و تهمت‌های ناروا درمورد سوءاستفاده از مراسم جادوی سیاه در سراسر کشور به راه انداخت. در اوایل قرن بیست‌ویکم وحشت از آیین شیطانی در کشورهایی مانند پاپوآ گینه نو و نیجریه به خشونت و مرگ دامن زد. با ادامۀ پیشرفت علم و ازبین‌رفتن خرافات، شاید ترس از جادوگران امروزه به‌طور کامل جزوی از تاریخ شود.