میم مفهوم فرهنگی
- در این مطلب میخوانید:
میم یا مم چیست
میم، واحد اطلاعات فرهنگی است که از طریق تقلید منتشر میشود. اصطلاح «میم» را (ازواژۀ یونانی mimema، بهمعنای «تقلیدشده») در سال 1976 زیستشناس تکاملی بریتانیایی ریچارد داوکینز در کتاب خود ژن خودخواه معرفی کرد.
تعریف ریچارد داوکینز از میم
داوکینز میمها را همتایان فرهنگی ژنهای بیولوژیکی پنداشت و آنها را، همانند ژنهای «خودخواه»، بهگونهای فرض کرد که بر بازتولید خود احاطۀ کامل دارند و درنتیجه در خدمت اهداف و غایت خود نیز هستند. با توجه به این اصطلاحات، میمها حامل اطلاعاتی هستند، تکثیر میشوند و از فردی به فرد دیگر انتقال مییابند، این توانایی را دارند که با تأثیر یا بدون تأثیر بر سازگاری انسانی (تولیدمثل و بقا) تغییر یابند، بهطور تصادفی جهش یابند، و دستخوش انتخاب طبیعی شوند. بااینحال مفهوم میم تا حد زیادی بهصورت نظری باقی مانده است. همچنین با توجه به ایدۀ خودخواهی و بهکارگیری این مفهوم در زمینۀ تحول فرهنگها که پایه و اساس حوزۀ ممِتیک را شکل میدهد، این مفهوم مناقشهانگیز است.
تعریف میم فرهنگی
میمها در یک فرهنگ میتوانند به اشکال مختلفی درآیند، مانند یک طرزفکر، مهارت، رفتار، عبارت یا سبکی خاص. تکثیر و انتقال یک میم هنگامی رخ میدهد که یک فرد واحدی از اطلاعات فرهنگی را که متضمن یک میم است از فرد دیگری کپی کند. فرایند انتقال در درجۀ نخست از طریق ارتباط کلامی، بصری یا الکترونیکی انجام میشود، از کتاب و مکالمه گرفته تا تلویزیون، ایمیل یا اینترنت. میمهایی که بیشترین موفقیت را در کپیشدن و انتقالیافتن دارند، در یک فرهنگ غالب میشوند.